## Apache Kurulumu

Öncelikle paket yöneticisi yardımı ile apache paketinin kurulumunu gerçekleştirelim.

pacman -S apache

### Apache Konfigürasyonu

Gerekli apache ayarlaması yapmak için konfigürasyon dosyasında değişiklik yapacağız. Apache konfigürasyonu /etc/httpd/conf/httpd.conf dosyasında yer alıyor.

Ben profesyonel bir web sunucusunda çalışmadığım, geliştirme ortamında çalıştığım için Apache’nin kullandığı user olarak kendimi belirtiyorum. İsterseniz siz de bu şekilde belirtip daha rahat çalışabilirsiniz.

User eray

Eğer 80 portunu başka bir yazılımda kullanıyorsanız dilerseniz Apache’nin portunu değiştirebilirsiniz.

Listen 80

Dışardan sizin web sunucunuza erişim olmamasını istiyorsanız Listen parametresini Listen 127.0.0.1:80 olarak değiştirebilirsiniz.

Varsayılan olarak /srv/http klasörü DocumentRoot olarak tanımlı. Belirttiğiniz klasör web olarak servis edilmekte. Dilerseniz bu klasörü değiştirebilirsiniz. Fakat değiştirdikten sonra <Directory "/srv/http"> kısmını da değiştirmeyi unutmayın. Aksi takdirde 403 Hatası alırsınız.

Ek olarak DocumentRoot klasörü olarak belirtiğiniz klasör ve üst klasörleri executable yani çalıştırılabilir olmalıdır.

Klasörleriniz içerisinde .htaccess ile Apache üzerinde klasör bazlı ayar yapmak istiyorsanız AllowOverride değerini All olarak değiştirebilirsiniz. Ek olarak bunun çalışması için aşağıdaki satırı bulup önündeki yorum satırını kaldırın.

#LoadModule rewrite_module modules/mod_rewrite.so

<Directory "/srv/http">
...
AllowOverride All
...
</Directory>

Varsayılan olarak Apache, kullanıcı klasörlerini destekliyor (http://localhost/~eray). Bu klasörü değiştirmek istiyorsanız /etc/httpd/conf/extra/httpd-userdir.conf dosyasından değiştirebilirsiniz.

# Settings for user home directories
#
# Required module: mod_authz_core, mod_authz_host, mod_userdir

#
# UserDir: The name of the directory that is appended onto a user's home
# directory if a ~user request is received.  Note that you must also set
# the default access control for these directories, as in the example below.
#
UserDir Webserver

#
# Control access to UserDir directories.  The following is an example
# for a site where these directories are restricted to read-only.
#
<Directory "/home/*/Webserver">
    AllowOverride FileInfo AuthConfig Limit Indexes
    Options MultiViews Indexes SymLinksIfOwnerMatch IncludesNoExec
    Require method GET POST OPTIONS
</Directory>

Yukarda da belirttiğim gibi klasörünüzün ve üst klasörlerin çalıştırılabilir olması gerekiyor. Bunun için çalıştırma izni vermelisiniz.

chmod o+x ~
chmod -R o+x ~/Webserver

Değişikliklerin geçerli olması için servisi yeniden başlatalım.

systemctl restart httpd

### Otomatik Sanal Sunucu

Daha önceden yazdığım Otomatik Apache Sanal Sunucu adımlarını takip ederek klasör klasör sanal sunucu oluşturabilirsiniz.

## PHP Kurulumu

Paket yöneticisi yardımı ile php ve php-apache paketlerini sisteme yükleyeceğiz.

pacman -S php php-apache

Apache tarafında mpm_event modülü yerine mpm_prefork modülünü aktifleştirmemiz gerekiyor. Bu sebeple /etc/httpd/conf/httpd.conf dosyasındaki mpm_event modülünü yorum satırı yapıyoruz.

#LoadModule mpm_event_module modules/mod_mpm_event.so

Ardından mpm_prefork modülünün yorum satırını kaldırıyoruz.

LoadModule mpm_prefork_module modules/mod_mpm_prefork.so

Dilerseniz mpm_prefork yerine de proxy_fcgi kullanabilirsiniz.

PHP’yi aktif etmek için /etc/httpd/conf/httpd.conf içerisindeki LoadModule listesinin sonuna aşağıdakini ekliyoruz.

### PHP 7

LoadModule php7_module modules/libphp7.so
AddHandler php7-script php

Aynı şekilde Include listesinin sonuna da aşağıdakini ekliyoruz.

Include conf/extra/php7_module.conf

### PHP 8

LoadModule

  LoadModule php_module modules/libphp.so
  AddHandler php-script .php

Include

  Include conf/extra/php_module.conf

Servisi yeniden başlatıyoruz.

systemctl restart httpd

PHP kurulumunu test etmek için aşağıdaki gibi test.php isminde bir dosya oluşturabilirsiniz.

<?php phpinfo();

### PHP Konfigürasyonu

PHP ile ilgili ayarlamaları /etc/php/php.ini dosyası üzerinden yapacağız.

#### Maksimum Çalıştırma Süresi

Her scriptin saniye olarak belirli bir timeout yani zaman aşımı süresi vardır. Dilerseniz bunu değiştirebilir hatta limitsiz yapabilirsiniz.

; CLI kullanımlarında 0 değeri otomatik olarak verilmektedir. Yani zaman aşımı yoktur
max_execution_time = 60

#### Hafıza Limiti

Bir scriptin çalıştırılmasında harcanabilecek maksimum hafıza miktarıdır. Varsayılan olarak 128MB seçili bunu dilerseniz arttırabilirsiniz.

memory_limit = 1024M

#### Hataları Gösterme

Geliştirme ortamında çalışanlar için hataları görmek önemlidir. Bu sebeple error_reporting değerini belirttiğiniz hata türlerine göre değiştirebilirsiniz.

error_reporting = E_ALL

Ek olarak, hata mesajlarını ekrana yazdırmak için de display_errors değerini kullanabilirsiniz. Geliştirme ortamında bu değeri On yapmanız yararlı olacaktır.

display_errors = On

#### Açılış Hata Mesajları

PHP’nin kendisini çalıştırmaya başladığınızda çıkan sorunlardır. Genellikle konfigürasyonla ilgili hatalar olduğunda çıkar. Bunların bastırılmaması ve ekranda gözükmesi için On değerini verebilirsiniz. Tabi ki sadece geliştirme ortamında kullanmanız gerekiyor.

display_startup_errors = On

#### Hataları İzleme

track_errors değerini aktif hale getirerek script içerisinde $php_errormsg değişkeni ile son hata mesajını alabilirsiniz. Kullandığınız çalışma ortamında gerekli olabilir.

track_errors = On

#### Maksimum POST Büyüklüğü

PHP’nin kabul edeceği maksimum POST veri büyüklüğüdür. Dilerseniz 0 değeri vererek limiti kaldırabilirsiniz.

post_max_size = 50M

#### Maksimum Dosya Büyüklüğü

Yüklenebilecek dosyalar için maksimum dosya boyutudur. Varsayılan olarak 2M yer alıyor.

upload_max_filesize = 200M

#### Maksimum Dosya Adeti

Bir request içerisinde yüklenebilecek maksimum dosya adetidir. Varsayılan olarak 20 yer alıyor.

max_file_uploads = 200

#### Timezone

Geçerli bölgenizi ayarlamak için date.timezone değerini değiştirebilirsiniz. Önündeki yorum satırını kaldırmayı unutmayınız.

date.timezone = Europe/Istanbul

### PHP Modülleri

Çeşitli php eklentilerini aktif etmek için öncelikle paket yöneticisi yardımı ile eklentiyi yüklemeli ardından php.ini dosyasında yüklediğiniz eklentiyi aktif hale getirmelisiniz. Bunun için basşındaki yorum satırını kaldırabilirsiniz.

#### BZ2 (Bzip2)

Script içerisinde Bzip fonksiyonlarını(bzclose, bzcompress, bzdecompress, bzopen, bzread, bzwrite vs.) kullanmak için aktif edebilirsiniz. Aktif hale getirmek için php.ini dosyasında ilgili satırın başındaki noktalı virgülü kaldırmanız yeterli.

extension=bz2.so

#### FTP

Script içerisinde FTP işlemleri yapmak için bu modülü aktif hale getirebilirsiniz.

extension=ftp.so

#### GD Kütüphanesi

Resim işleme ve oluşturma yapıyorsanız bu modülü aktif hale getirebilirsiniz.

extension=gd.so

Ek olarak paketi kurmayı unutmayın.

pacman -S gd php-gd

#### Gettext

Genellikle dil desteği amaçlı kullanılan gettext kütüphanesini aktif edebilirsiniz.

extension=gettext.so

#### IMAP, POP3 ve NNTP

Imap fonksiyonlarını kullanmak için aktif hale getirebilirsiniz.

extension=imap.so

Ek olarak paketi kurmayı unutmayın.

pacman -S php-imap

#### MCrypt

Çeşitli kütüphaneler tarafından da kullanılan mcrypt_ fonksiyonlarına erişmek için aktif hale getirebilirsiniz.

extension=mcrypt.so

Ek olarak paketini de kurun.

pacman -S php-mcrypt

#### MySQLi

MySQLi fonksiyonlarını kullanmak istiyorsanız aktif hale getirebilirsiniz.

extension=mysqli.so

#### PDO MySQL, ODBC, DBLib, PostgreSQL, SQLite

PDO ile belirtilen veritabanı yönetim sistemlerini kullanmak için eklentiyi aktif hale getirebilirsiniz. Seçtiğiniz veritabanı sistemini de bilgisayarınıza kurmayı unutmayın.

extension=pdo_dblib.so
extension=pdo_mysql.so
extension=php_odbc.so
extension=php_pgsql.so
extension=php_sqlite.so

#### Imagemagick

Resim işleme için kullanabileceğiniz bir paket. AUR deposundan indirebilirsiniz.

yaourt -S php-imagick

/etc/php/conf.d/ klasörü içerisine kendisi dosya attığı için otomatik olarak aktif hale geliyor. php.ini üzerinde değişiklik yapmanıza gerek yok.

#### Modül Kontrolü

Kurduğunuz PHP modüllerini test etmek için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz.

php -m

Sonuç olarak size eklenen modülleri döndürecektir.

[PHP Modules]
bz2
Core
ctype
curl
date
dom
fileinfo
filter
ftp
gd
gettext
hash
imap
json
libxml
mbstring
mcrypt
mysqli
mysqlnd
openssl
pcntl
pcre
PDO
pdo_mysql
pdo_sqlite
Phar
posix
readline
Reflection
session
SimpleXML
SPL
standard
tokenizer
xml
xmlreader
xmlwriter
zip
zlib

### Composer

PHP’nin bağımlılık yöneticisi olarak kullanılan Composer’ı yüklemek için paket yöneticisini kullanabilirsiniz.

pacman -S composer

Kurulumu test etmek için

composer --version

## MySQL (MariaDB) Kurulumu

MariaDB, Arch Linux’un varsayılan MySQL implementasyonudur. Oracle firmasının MySQL’ini kullanmak için AUR’u kullanabilirsiniz fakat MariaDB’yi öneririm.

Paket yöneticisinden mariadb paketini yükleyelim.

pacman -S mariadb

MariaDB servisini başlatmadan önce birkaç ayarlama yapacak olan mysql_install_db’yi çalıştırıyoruz. Kurulum yerini dilerseniz değiştirebilirsiniz fakat /home /root ve /run/user klasörlerini tercih etmeyin. Çünkü ProtectHome=true değeri bulunduğu için bu klasörlere MariaDB tarafından erişim sağlanamıyor. Ek olarak datadir klasör değişimini /etc/mysql/my.cnf içerisinde de yapmalısınız.

mysql_install_db --user=mysql --basedir=/usr --datadir=/var/lib/mysql

Artık servisi başlatabilirsiniz.

systemctl start mysqld

### Güvenlik Ayarlaması

Veritabanı katmanında birkaç güvenlik önlemi almak ve root parolasını da değiştirmek için aşağıdaki scripti çalıştırabilirsiniz.

mysql_secure_installation

Çalıştırma sırasında sorulan sorular şu şekilde:

• Set root password? root parolasını değiştirmek istiyorsanız Y seçeneğini seçin.
• Remove anonymous users? Genellikle test amaçlı olarak gizli kullanıcılara izin veriliyor Dilerseniz bunları silebilirsiniz.
• Disallow root login remotely? root kullanıcısına localhost haricinde erğişimi kapatmak için Y seçeneğini seçebilirsiniz.
• Remove test database and access to it? Test veritabanını ve ona erişimi kaldırmak istiyorsanız Y seçeneğini seçebilirsiniz.
• Reload privilege tables now? Değişikliklerin hemen geçerli olmasını istiyorsanız Y seçebilirsiniz.

### Dışardan Erişimi İptal Etmek

Varsayılan olarak MySQL dışardan erişime açıktır. Dışardan erişimleri engellemek için /etc/mysql/my.cnf dosyasındaki aşağıdaki satırın başındaki yorum simgesini kaldırmanız yeterli.

skip-networking

Dışardan erişim kapatılsa dahi localhost üzerinden giriş yapabilirsiniz.

### UTF8MB4 Kullanımı

UTF-8 yerine UTF8MB4 kullanmanızı tavsiye ederim. Tam anlamıyla Unicode desteği sağlamış olursunuz. Bunun için /etc/mysql/my.cnf içerisine aşağıdaki satırları eklemeniz yeterli.

[client]
default-character-set = utf8mb4

[mysqld]
collation_server = utf8mb4_unicode_ci
character_set_client = utf8mb4
character_set_server = utf8mb4
skip-character-set-client-handshake

[mysql]
default-character-set = utf8mb4

## PHPMyAdmin Kurulumu

Web tabanlı olarak MySQL veritabanlarını yönetmek için kullanabilirsiniz.

Öncelikle phpmyadmin paketini sistemimize kuralım.

pacman -S phpmyadmin

PHP tarafında mysqli modülünü aktif etmemiz gerekiyor, bunu PHP kısmında anlattık.

Ek olarak bz2 ve zip modüllerini de aktif hale getirerek sıkıştırılmış dosya desteği de ekleyebilirsiniz.

### PHPMyAdmin-Apache Ayarlaması

Apache tarafında .../phpmyadmin olarak girildiğinde PHPMyAdmin gözükmesi için birkaç ayarlama yapmamız gerekiyor. Bunun için /etc/httpd/conf/extra/phpmyadmin.conf dosyası oluşturup içerisine aşağıdakileri ekleyelim.

Alias /phpmyadmin "/usr/share/webapps/phpMyAdmin"
<Directory "/usr/share/webapps/phpMyAdmin">
    DirectoryIndex index.php
    AllowOverride All
    Options FollowSymlinks
    Require all granted
</Directory>

Ardından bunu /etc/httpd/conf/httpd.conf dosyası içerisinde dahil edelim.

# PHPMyAdmin
Include conf/extra/phpmyadmin.conf

### PHPMyAdmin Dışardan Erişimi Kapatma

Varsayılan olarak web servis dosyalarımızı görebilen herkes PHPMyAdmin arayüzüne de erişebilmekte. Bunu devredışı bırakmak için /etc/httpd/conf/extra/phpmyadmin.conf dosyasında yer alan Require all granted parametresini Require local olarak değiştirmemiz yeterli.

### Otomatik Giriş

PHPMyAdmin kısmında veritabanı kullanıcı bilgilerini girmenize gerek kalmadan otomatik olarak giriş yapmak için /etc/webapps/phpmyadmin/config.inc.php dosyasındaki auth_type değerini config olarak değiştirin.

$cfg['Servers'][$i]['auth_type'] = 'config';

Ardından alt satıra aşağıdaki eklemeleri yapın.

$cfg['Servers'][$i]['user'] = 'root';
$cfg['Servers'][$i]['password'] = 'mysql_parolasi'; 

## Sorun Çözme

Apache, MySQL, PHP ve PHPMyAdmin ile ilgili karşılaşabileceğiniz sorunlara ait çözümler.

### Türkçe Karakter Dönüşümü Sorunu

Laravel, Symfony veya diğer kütüphanelerde olduğu gibi kendi sisteminizde de oluşabilecek bir sorun. PHP karakterin büyük harf, küçük harf dönüşümü için sistem dilini kullanmakta. Bu sebeple Arch Linux sisteminize öncelikle en_US.UTF-8 dilini eklemelisiniz. Bunun için /etc/locale.gen dosyasında yer alan aşağıdaki satırın yorum simgesini(#) kaldırın.

en_US.UTF-8 UTF-8

Ardından bu dil dosyalarının oluşturulmasını sağlayın.

locale-gen

Son olarak LC_CTYPE yani PHP’nin dönüşüm için kullandığı dili değiştirmeliyiz. Bunun için de /etc/locale.conf içerisine aşağıdaki satırı ekleyin.

LC_CTYPE=en_US.UTF-8

Bu sorunun farkedilmesi ve çözümü ile ilgili yardımlarından dolayı Burak Karahan’a (@mburakkarahan) teşekkür ederim.

## Bitiş

LAMP Stack kurulumunu tamamladık. Dilerseniz geliştirme ortamınızı daha da iyi hale getirebilirsiniz. Makalede hata veya eksik varsa özür dilerim, bunları bana iletirseniz gerekli eklemeleri yapacağım. Teşekkürler.

# Contributors